DiS GICIRDATMA (BRUKSiM) 
                
              
                Çocuklarda Dis Gicirdatma (Bruksim)
                Ailelerin oldukça sik olarak sikayette bulundugu konulardan 
                birisi de çocuklarinin uyku sirasinda dislerini gicirdatmasidir. 
                Hatta bazen gün içersinde de çocuklarinin dislerini 
                gicirdattigini söyleyen aileler de bulunmaktadir. Aslinda 
                her çocuk süt dislenme döneminde, karisik dislenme 
                ve daimi dislenme döneminde bir miktar dislerini gicirdatir. 
                Bu masum dis gicirdatmalarin sonucu özellikle süt köpek 
                disleri ve kesici dislerde hafif asinmalarin görülmesine 
                sebep vermektedir. Çocuklarin % 15'inde ise dis gicirdatma 
                veya dis sikma aliskanliklari ciddi boyutlarda görülebilir. 
                Bunun sonucunda dislerde asiri asinmalar, yüz kaslarinda 
                agri, bas-boyun ve kulak agrilari ve çene ekleminde agrilar 
                görülebilir. Eger erken yaslarda koruyucu tedaviler 
                yapilmaz ise; henüz büyüme-gelismesi devam eden 
                çocuklarda hem dislerde hem de çene ekleminde kalici 
                hasarlar olusabilir.
              Peki ama dis gicirdatmaya ne sebep olmaktadir?
              Bu güne kadar yapilmis çalismalarda 
                kesin bir sebep bulunamamistir. Genellikle birkaç faktörün 
                bir araya gelmesiyle bruksizmin oldugu düsünülmektedir. 
                Yapilan çalismalar lokal, sistemik ve psikolojik faktörler 
                üzerinde durmaktadir.
              Lokal faktörler; dislerdeki kapanis iliskilerindeki 
                bozukluklar, erken dissel temaslar veya yüksek yapilmis bir 
                dolgu olabilir.
              Sistemik faktörler ise; yetersiz beslenme, 
                barsak parazitleri, alerji ve endokrin bozukluklulari olabilir. 
                Eger barsaklar dolu ise, gerginlesen barsak duvarindan kalkan 
                uyarilar beyinde sindirim kanalinin faaliyetini baslatir. Barsak 
                kasilmasi artar, sindirim enzimleri salgilanir, mide asidi artar, 
                tükürük akisi artar, çigneme kaslari kasilir 
                veya daha kolay kasilir hale gelir. Bunun sonucunda dis gicirdatma 
                olabilir. Sinüzit sebebiyle burun akintisi olan bir hastanin 
                nazofarenks ve orofarenksine sürekli olarak uyari geliyor 
                demektir. Bu durumda da çocuk dis gicirdatabilir.
                Çocuklarda ayrica dis sürmesi de dis gicirdatma sebebi 
                olabilir. Sürme sirasinda disetinde bir baski olusur ve bazi 
                biyo-kimyasal ajanlar bu sirada salgilanir. Bunun sonucunda bu 
                maddeler çevre dokulardaki sinirleri uyararak çigneme 
                kaslarini uyarir ve istemsiz çene kasilmalari yani dis 
                gicirdatmalari olusabilir.
              Psikolojik faktörler ise günlük streslere 
                bagli veya kisisel sikintilar basliklari altinda toplanabilir. 
                Ayrica emosyonel stres, kuvvetli pismanlik, obsesyon, uykusuzluk, 
                her turlu gerginlik hali ve kiskançlik gibi durumlar da 
                dis gicirdatmaya sebep olabilir.
              Dis gicirdatmanin tedavisine gelecek olursak;
              Çocuklarda bruksizmin tedavisinde öncelikle 
                palyatif yani basit çözümler düsünülmelidir. 
                Öncelikle pedodontist-çocuk-aile üçgeninde 
                konusularak dis gicirdatma sikligi ve siddeti hakkinda detayli 
                bilgi alinmalidir. Daha sonra agiz içi muayene yapilarak 
                dislerdeki asinmalarin varligi kontrol edilmelidir. Eger dislerde 
                asiri asinmalar varsa bu bölgelerin tedavi edilmesi gerekmektedir. 
                Ayrica dislerin kapanis iliskisi kontrol edilerek bozukluk varsa 
                bunlar basit asindirmalarla dengelenmeli ve düzeltilmelidir. 
                Eger bu düzeltmeler fayda etmiyorsa basit agiz içi 
                apereyler yapilarak sorun ortadan giderilmeye çalisilmalidir. 
                Bu arada çocuk doktoruna danisilarak çocukta yukarida 
                saydigimiz barsak paraziti veya diger sistemik faktörlerin 
                varliginin olup olmadigi arastirilmalidir.