EskiClupMuzik Saglik-Kadin Sagligi

Hirsutizm-Kadinlarin Korkulu Rüyasi

Asiri tüylenme yada tip dilindeki adiyla "Hirsutizm" kadinlarin %5 ila 10’unda görülen önemli bir saglik sorunu. En fazla ergenlikle 40 yas arasindaki dönemde görülen asiri tüylenmenin birçok nedeni olabiliyor. Hormon düzensizlikleri, sismanlik, yumurtalik ve böbreküstü bezlerinin hastaliklari, asiri tüylenmeye neden olabiliyor. Asiri tüylenme yada tip dilindeki adiyla

"Hirsutizm" kadinlarin %5 ila 10’unda görülen önemli bir saglik sorunu. En fazla ergenlikle 40 yas arasindaki dönemde görülen asiri tüylenmenin birçok nedeni olabiliyor. Acibadem Saglik Grubu endokrinoloji ve metabolizma hastaliklari uzmani Dr. Asli Nar, normalde insan vücudunda yaklasik olarak 50 milyon kil kökü bulundugunu belirterek, "Bunlarin 100 bin ila 150 bini kafa derisinde bulunur. Ayak tabanlari, avuç içleri ve dudaklar kil köklerinin olmadigi bölgelerdir. Dogumdan sonra kil kökü sayisinda çok az artis olur ve 40 yasindan sonra kil kökü sayisinda azalma baslar." diyor. Vücuttaki kil tipleri Vücutta yapisal olarak iki tip kil bulunuyor. Vellüs tipi killar; renksiz, ince, genelde 2 milimetreden kisa ve tüm vücutta yaygin olarak bulunan tüyler. Terminal killar ise; daha uzun, renkli ve sert killari olusturuyor. Bu kil tipine; kaslar, saçlar ve erkeklerin çogu vücut ve yüz killari giriyor.

Tani nasil konuluyor?

Dr. Asli Nar, erkeklik hormonlarinin etkili olduklari alanlarda vellüsleri terminal kil haline çevirdiklerini söylüyor ve ekliyor: "Kafadaki saçli deride ise tam tersine terminal tip killari vellüs tipine çevirirler. Killanma artisinin terminal veya vellüs tip killardan kaynaklanip kaynaklanmadigi ve erkek tipi killanma artisi olup olmadigi belirlenmelidir. Üst dudak, çene, boyun, gögüs, sirt ve karin bölgesi, kol ve uyluklardaki terminal killar degerlendirilerek hirsutizm tanisi konulur." Asiri tüylenmeye eslik eden sorunlar Hirsutizm, altta yatan ciddi bir hastaligin yansimasi olabilecegi gibi genellikle iyi huylu bir duruma bagli olarak gelisebiliyor. Yumurtalik veya böbreküstü bezlerinden erkeklik hormonu saliminin artmasi asiri tüylenmenin en önemli nedeni olarak kabul ediliyor. Dr. Asli Nar, yumurtaliklardan kaynaklanan sorunlardan en sik gözleneninin polikistik yumurtalik hastaligi oldugunu belirterek sunlari söylüyor: "Bu hastalikta, killanma artisi, sismanlik, adet düzensizlikleri ve kisirlik gözlenmektedir. Böbreküstü bezi enzim eksiklikleri, yumurtalik veya böbreküstü bezlerinin iyi veya kötü huylu tümörleri de asiri tüylenmeye yol açmaktadirlar. Bu hastalarda, androjen fazlaligina bagli deride asiri yaglanma, akneler, ses kalinlasmasi, saç dökülmesi, memelerde küçülme ve vücut hatlarinin erkeksi özellik kazanmasi da gözlenebilir. Hipofiz bezinden kaynaklanan hormon bozukluklari da hirsutizme yol açabilmektedir. Asiri tüylenme fenitoin, minoksidil, danazol, anabolik steroidler, kortizon ve diazoksid gibi ilaçlar ile, menapoz döneminde ve idiopatik dedigimiz nedeni belirlenemeyen etkenlerle de ortaya çikabilir."

Ne zaman hekime basvurulmali? Asiri tüylenme ortaya çiktiginda hemen bir hekime basvurulmasi polikistik yumurtalik hastaligi gibi önemli saglik sorunlarinin erkenden saptanmasi açisindan büyük önem tasiyor. Eger hormon kökenli bir neden söz konusuysa hekime basvurulmadan tüylerin mekanik yollarla yok edilmeye çalisilmasi bir sonuç vermiyor. Ayrica altta yatan hastalik bu dönemde ilerleyebiliyor. Dr. Asli Nar, asiri tüylenmenin nedenlerini belirlerken izledikleri yolu söyle anlatiyor: "Asiri tüylenmeyle basvurulan hastada iyi bir öykü almak önemlidir. Killanmanin baslangiç yasi, olayin gelisme hizi, adet düzeni, sismanlik öyküsü, killanma artisi yaninda saç dökülmesi, ses kalinlasmasi gibi bulgularin olup olmadigi ve aile öyküsü sorulmalidir. Fizik muayenede vellüs ve terminal tip killarin miktari ve dagilimi not edilmelidir. Düzenli adet gören, ciddi killanma artisi olmayan ve muayenesinde herhangi bir hastalik belirtisi olmayan kisilerde hormonal inceleme gerekmeyebilir. Asiri tüylenme saptanan kadinlarda öncelikle kanda testosteron ve DHEAS bakilmalidir. Özel bir hormon hastaligini düsündürecek bulgular varsa bunlara yönelik hormon tetkiklerinin yapilmasi uygun olacaktir. Hormon tetkiklerinde polikistik over hastaligi düsündüren bulgulari olan ve böbreküstü bezi ile ilgili sorun düsünülen hastalarda ise ultrasonografik inceleme yapilmasi uygun olacaktir. Ayrica diyabet ve hipertansiyon açisindan ileri tetkikler planlanmalidir."

Tedavide kullanilan yöntemler Asiri tüylenme probleminin tedavisi gerekli testlerin yapilmasindan sonra varilan sonuca göre planlaniyor. Neden belirlendikten sonra ilaç tedavisi ve killarin mekanik olarak ortadan kaldirilmasi yöntemlerine basvuruluyor. Yumurtalik veya böbreküstü bezi tümörleri saptanirsa cerrahi olarak çikarilmalarinin uygun olacagini belirten Dr. Asli Nar, söyle devam ediyor: "Hormon tedavisi olarak kullanilan ilaçlar, androjenlerin salgilanmasini veya kil kökü cevabini engelleyerek etki gösterirler. Spironolakton, siproteron asetat, oral kontraseptifler ve glukokortikoidler taniya göre kullanilan ilaçlardir. Bu ilaçlarin önemli yan etkileri olabileceginden mutlaka doktor kontrolünde kullanilmalidir.

Hormon tedavisi etkisinin ortaya çikmasi için 6 ila 12 aylik tedavi gereklidir. Varolan killarin ortadan kaldirilmasi için epilasyon gibi depilatuvar yöntemler ile mekanik uzaklastirma yapilmalidir. 6 aylik bir tedavi sürecinde elde edilen cevap kabaca yüzde 60 civarindadir. Ilaç tedavisi ile terminal killar daha ince ve renksiz hale gelebilmektedir. Bunlarin ortadan kaldirilmasi için mekanik olarak yok edilmeleri gerekmektedir. Hafif killanmasi olan kisilerde ilaç tedavisi çok iyi sonuç vermektedir. Ancak iyi bir tedavi sonucu için birkaç yillik tedavi sürecinin gerekebilecegi unutulmamalidir. Varolan killarin ve androjen hormon fazlaligina bagli olmayan asiri tüylerin mekanik olarak ortadan kaldirilmasinda en uygun olabilecek yöntemin seçiminde ve uygulama asamasinda dermatoloji uzmanlari ile isbirligi yapmaktayiz.