KAN BASINCI
Kalp her atimda bir miktar kani vücuda yayar.
Kan basinci, damarlara her atimda gönderilen kanin ( kardiyak
output) damar çeperlerine çarptiktan sonra, damarin
kana karsi gösterdigi dirence (vasküler rezistans) denir.
Tansiyon aletleri kan basincimizi ölçmeye yarar. Kan
basinci iki rakamla ifade edilir. Halk arasinda büyük
tansiyon( sistolik basinç), küçük tansiyon
(diastolik basinç) olarak ifade edilir. Bu iki rakam kan
basincimizin ne durumda oldugunu anlammamiza yardimci olur. Sistolik
basinç yani büyük tansiyon kalbimizin kasilmalari,
diastolik basinç yani küçük tansiyon da
kalbimizin kasilmayi sonlandirdigi andaki kan basincimiz hakkinda
bize bilgi verir.
Hipertansiyon yani yüksek tansiyon hastalarinin
kan basinçlari normalden fazla seyir gösterir. Küçük
ve büyük tansiyonlarinin yüksek olmasi ya da ikisinden
birinin normalden yüksek seyri hipertansiyon teshisi için
yeterlidir. Ülkemizde oldukça fazla tansiyon hastasi
bulunur. Oldukça önemli bir hastalik olan hipertansiyon
hakkinda bildiklerimiz sinirlidir. Ülkemizde ortalama 5 eriskinden
biri tansiyon problemi ile yasamaktadir.
Tuz tüketiminin fazla oldugu toplumlarda tansiyon
hastalarinin sayisi da artis göstermektedir. Vücudumuzda
oldukça önemli islevleri olan tuz günlük
tüketimde kullandigimiz sebze ve meyvelerde yeterli oranda
bulunmaktadir. Vücudumuzun sivi dengesinin korunmasinda önemli
rol oynayan tuzun, besinlere ek olarak asiri kullanimi vücudun
su dengesini bozar. Tuz vücudumuzda suyun tutulumuna yardimi
olur. Asiri alimi sonucu vücudumuzda fazladan su birikimi
olur. Bu da dolasimdaki sivi miktarini artirir ve tansiyonumuzun
yükselmesine sebebiyet verir.
Yüksek tansiyon hakkinda birçok arastirma
yapiliyor. En son Ýngiltere`deki tip dergisi The Lancet`te
yayinlanan bir çalisma Viagranin akcigerde ki kan
basincini düsürdügü Avusturyali ve Alman bilim
adamlari tarafindan açiklanmistir. Viagra kan damarlarini
genisleten bir ilaç oldugundan akcigerdeki kan basinci
yüksekliginin neden oldugu bitkinlik ve asiri yorgunlugu
giderebildigi yeraldi. (26.09.2002 AA)
Tansiyona çare arayan bilim adamlari yine
bu yil ayçiçegi çekirdeginde ve kenevir tohumunda
bulunan linoleic asidin, yüksek tansiyon ve damarlarin tikanmasindankaynaklanan
inmeyi önleyebildigini iddia ettiler.
(AA) 24.07.2002 tarihinde Science dergisin de yayinlanan
bir makale de akcigerleri etkileyen yüksek tansiyon (PHT)
için doktorlarin çocuklara Viagra verdigi bildirildi.
Dergide yer alan haberde, Hindistan, ABD ve Kanada`da az sayida
çocuk ve bebekte kullanilan Viagra`nin, PHT vakalarinda
etkili oldugu kaydedildi.
Hipertansiyona neden olabilecek her madde degerlendirilirken
kisinin kilosu, vücut ölçüleri de arastirmalara
dahil edildi. (AA) 17.05.2002 tarihinde Alman bilim adamlari,
beli kalin olan kisilerin, yüksek tansiyon hastasi olma riskinin
arttigini açikladi. Alman Beslenme ve Diyet Enstitüsü`nce,
ABD`de, 6 bin 700 kisi üzerinde yapilan bir arastirmanin
sonuçlarina göre, beli 100 santimetreden kalin olan
erkeklerin yüksek tansiyon hastasi olma riski 3-4 kat, beli
110 santimetreden daha kalin olan kadinlarda ise hipertansiyon
riski 6 kat artigi açiklandi. Bilim adamlari, 54 ayri arastirmanin
sonuçlarini degerlendirerek, egzersizin yüksek tansiyona
karsi en etkili ilaç oldugunu bildirdiler.
Tansiyon ciddi bir hastaliktir. Birçok olumsuz
durumla karsilasmamiza neden olabilir. Felçler, beyin kanamalari
bu olumsuz durumlardan sadece birkaçidir.
Diyetinize ekleyeceginiz hangi sivi kan basincinizi
olumlu sekilde etkiler? Cevap tabi ki vitamin ve minerallerle
güçlendirilmis taze portakal suyudur.
Portakal suyunun kan basincina etkilerini inceleyen
Dr.Dennis Spreacher ortaya çikan sayilarin çok sasirtici
oldugunu söylemektedir. Bu sayilara göre portakal suyu
diger basinc düsürücü yöntemler kadar
etkili olabilmektedir. Yüksek kan basinci veya yüksek
tansiyon tüm dünyada kalp krizleri ve kanserden sonra
en yüksek ölümle sonuçlanan hastaliklar
arasinda 3.siradadir. Bu hastaliga sessiz katil denilmektedir
çünkü hastaligi ortaya çikaracak yeterli
semptom bulunamamaktadir. Dr.Spreacher yüksek kan basincinin
en yaygin kardiyovasküler hastaliklar arasinda bulundugunu
ifade etmektedir.
OJin gücü- Konsantre
Dr.Spreacher arastirmalarini gelistirirken meyve
agirlikli yapilan dietlerin hipertansiyon veya kalp çarpintisini
%11-16,5 azalttigini gözlemlemistir. Hipertansiyon riskini
kesin olarak tasimayan 24 hastaya, 8 hafta boyunca her gün
2 bardak portakal veya herhangi bir meyve suyu içmelerini
önermistir. Bu 24 kisi normalde tükettikleri ve yetersiz
etkilere sahip olan yapay portakal suyundan, C vitamini ve potasyum
bakimindan zengin olan taze portakal suyu tüketimine geçtikten
sonra damarlarinin rahatlamasi ve kan basincinin azalmasi gözlenmistir.
Arastirmanin sonucunda doktorlar sistolik basinçtaki civa
oraninin 10mm, diostalik basinçtaki civa oraninin ise 3-4
mm daha azaltildigini tepit etmislerdir. Sistolik basinç
kalbin kasilma aninda, diastolik basinç ise kalbin rahatlama
aninda ölçülür. Dr.Spreacher alinan sonuçlarin
hipertansiyon önleyici ilaç alan hastalarin sonuçlari
ile hemen hemen ayni oldugunu açiklamistir. Bu sonuçlara
göre, hayat kaybi, sakatlik gibi yüksek kan basinci
hastaliklari sonucunda ortaya çikan hastaliklar azalmis
ve 36milyar ile 40milyar dolar arasi degerlere sahip olan tibbi
giderler asagiya çekilmeye baslanmistir.
Farkli Gelismeler Bulundu:
Cleveland Klinik grubu portakal suyunun basarisinin
yeterli olduguna inanmamakla birlikte yapilan ultrason görüntülemeleri
sonucunda Dr.Spreacherin grubunun kollarinda bulunan ana
arterlerin daha kolay açilip kapandigini ve kan akisinin
daha hizli oldugunu kabul etmek zorunda kalmistir. Dr.Spreacher
C vitamini ve potasyum ikilisinin bu gelismedeki katkisini yatsimamaktadir.
Kendilerini asil sasirtanin ise portakal suyunda bulunan bu iki
maddenin sonuçlari bu kadar degistirebildigidir. Dr.Spreacher
konsantre meyve sularini tüketmek yerine insanlari taze meyve
sularina yönlendirmenin önemini açiklamistir
ayrica konsantre meyve sularinin mutlaka C vitamini ve yeterli
potasyumla güçlendirilmesi gerektigini belirtmistir.Kan
basincini düsürmek için konsantre içeceklerin
en az 350mg potasyum içermesi ve en çok 150mg sodyuma
sahip olmasi gerekmektedir. Tüm bu deneylerde kullanilan
taze portakal suyu ise 450mg potasyum içermekte fakat içinde
hiç sodyum bulunmamaktadir.
Kan Basincinizi düsürmek için kurallar:
Sigara tüketimi kalp hastaliklari için
en önemli risk faktörüdür.Sigara içmeyi
birakarak, yüksek kan basincinin artmasini ve kalp hastaliklarini
önleyebiliriz.
Meyve ve sebzelerin agirlikli oldugu ayrica yagli
gida maddelerinden uzak bir diet kan basincini hemen düsürmeye
baslayabilir.
Kan basincini düsürmek için vücuda
giren tuz oranini(sodyum) azaltmak da iyi bir öneridir. Sodyum
vücuttaki su kaybini arttirir, yüksek miktarda su içmek
de kan basincini arttirabilir.
Arastirmalar vücut agirligi, vücut agirligindaki
düzensiz degismeler ve vücuttaki yag oraninin da kan
basincini etkiledigini göstermektedir. Fazla kilolardan kurtulmak
ve saglikli beslenmek de iyi bir seçim olabilir.
Günlük egzersizler yapmak sadece kilo
kaybi degil, kan basincinin düzenlenmesini de saglar.